Mêtrodôrus of Chio

Mêtrodôrus of Chio - A: Quoted in Ancient Sources

70. METRODOROS VON CHIOS
A. LEBEN UND LEHRE

70 A 1. CLEM. Strom. I 64 [II 41, 1 St.] (D. 244. 601) Δημοκρίτου δὲ ἀκουσταὶ Πρωταγόρας ὁ Ἀβδηρίτης καὶ Μ. ὁ Χῖος, οὗ Διογένης ὁ Σμυρναῖος, οὗ Ἀνάξαρχος, [II 231. 5 App.] τούτου δὲ Πύρρων, οὗ Ναυσιφάνης˙ τούτου φασὶν ἔνιοι μαθητὴν Ἐπίκουρον γενέσθαι. SUID.s. v. Πύρρων ... διήκουσε Βρύσωνος ... εἶτα Ἀναξάρχου τοῦ Μητροδώρου μαθητοῦ τοῦ Χίου, οὗ διδάσκαλος ἦν Μητρόδωρος ὁ Ἀβδηρίτης. Vgl. 69 A 2.

70 A 1 a. ATHEN. III 100 D μνημονεύει τῆς μήτρας καὶ Ἀντιφάνης ἐν Φιλομήτορι [II 231. 10 App.] [fr. 220 II 108 K.] οὕτως˙
ἔμμητρον ἂν ἦι τὸ ξύλον, βλάστην ἔχει˙
μητρόπολίς ἐστιν, οὐχὶ πατρόπολις 〈πόλις〉˙
μήτραν τινὲς πωλοῦσιν ἥδιστον κρέας˙
Μητρᾶς ὁ Χῖός ἐστι τῶι δήμωι φίλος.

70 A 2. AËT. I 3, 17 [Dox. 285] [II 231. 15 App.] Μ. Θεοκρίτου Χῖος τὰ ἀδιαίρετα καὶ τὸ κενόν (näml. ἀρχὰς εἶναι). G SUID. s.v. Θεόκριτος Χῖος ῥήτωρ μαθητὴς Μητροδώρου τοῦ Ἰσοκρατικοῦ. /

70 A 3. THEOPHR. Phys. Opin. fr. 8 [SIMPL. Phys. 28, 27] καὶ Μ. δὲ ὁ Χῖος ἀρχὰς σχεδόν τι τὰς αὐτὰς τοῖς περὶ Δημόκριτον ποιεῖ, τὸ πλῆρες καὶ τὸ κενὸν τὰς πρώτας αἰτίας ὑποθέμενος, ὧν τὸ μὲν ὄν, τὸ δὲ μὴ ὂν εἶναι˙ περὶ δὲ τῶν [II 231. 20] ἄλλων ἰδίαν τινὰ ποιεῖται τὴν μέθοδον.Vgl. CLEM. Protr. 5, 66 (I 50, 15 St.).

70 A 4. [PLUT.] Strom. 11 (D. 582) Μ. ὁ Χῖος ἀίδιον εἶναί φησι τὸ πᾶν, ὅτι εἰ ἦν γενητόν, ἐκ τοῦ μὴ ὄντος ἂν ἦν˙ ἄπειρον δέ, ὅτι ἀίδιον˙ οὐ γὰρ ἔχειν ἀρχὴν ὅθεν ἤρξατο οὐδὲ πέρας οὐδὲ τελευτήν˙ ἀλλ' οὐδὲ κινήσεως μετέχειν τὸ πᾶν. κινεῖσθαι γὰρ ἀδύνατον μ ὴ μεθιστάμενον˙ μεθίστασθαι δὲ ἀναγκαῖον ἤτοι εἰς [II 231. 25 App.] πλῆρες ἢ εἰς κενόν. *** πυκνούμενον δὲ τὸν ἀέρα ποιεῖν νεφέλας εἶτα ὕδωρ, ὃ καὶ κατιὸν ἐπὶ τὸν ἥλιον σβεννύναι αὐτόν, καὶ πάλιν ἀραιούμενον ἐξάπτεσθαι [vgl.. EPICUR. Ep. II 92 p. 39, 10; II 96 p. 42, 4 Us.] χρόνωι δὲ πήγνυσθαι τῶι ξηρῶι τὸν ἥλιον καὶ ποιεῖν ἐκ τοῦ λαμπροῦ ὕδατος ἀστέρας, νύκτα τε καὶ ἡμέραν ἐκ τῆς σβέσεως καὶ ἐξάψεως καὶ καθόλου τὰς ἐκλείψεις ἀποτελεῖν.

70 A 5. SIMPL. Phys. 1121, 21 [verm. aus Theophr. Phys. Opin.] ἀπ' ἀρχῆς [II 231. 30 App.] δὲ χρόνου δοκοῦσι λέγειν γεγονέναι τὸν κόσμον Ἀναξαγόρας τε καὶ Ἀρχέλαος καὶ Μ. ὁ Χῖος.

70 A 6. AËT. I 5, 4 (D. 292) Μ. ὁ καθηγητὴς Ἐπικούρου [dieselbe Ungenauigkeit II 1, 3 unten S. 232, 5; vgl. ob. Z. 5] φησὶν ἄτοπον εἶναι ἐν μεγάλωι πεδίωι ἕνα στάχυν γενηθῆναι καὶ [II 231. 35 App.] ἕνα κόσμον ἐν τῶι ἀπείρωι. ὅτι δὲ ἄπειροι κατὰ τὸ πλῆθος, δῆλον ἐκ τοῦ ἄπειρα τὰ αἴτια εἶναι. εἰ γὰρ ὁ κόσμος πεπερασμένος, τὰ [II 232. 1] δ' αἴτια πάντα ἄπειρα, ἐξ ὧν ὅδε ὁ κόσμος γέγονεν, ἀνάγκη ἀπείρους εἶναι˙ ὅπου γὰρ τὰ αἴτια ἄπειρα, ἐκεῖ καὶ τἀποτελέσματα. αἴτια δὲ ἤτοι αἱ ἄτομοι ἢ τὰ στοιχεῖα.

70 A 7. AËT. II 1, 3 (D. 327) . . . Διογένης, Λεύκιππος, Δημόκριτος, Ἐπίκουρος καὶ [II 232. 5 App.] ὁ τούτου καθηγητὴς Μ. ἀπείρους κόσμους ἐν τῶι ἀπείρωι κατὰ πᾶσαν περιαγωγήν [Stob., περίστασιν Plut.] sc. γίγνεσθαι καὶ φθείρεσθαι.

70 A 8. SIMPL. Phys. 648, 14 καὶ ἔξω τοῦ κόσμου [nämlich κενὸν εἶναι], ὅπερ δῆλον ὅτι τόπος μὲν οὐκ ἂν εἴη, αὐτὸ δὲ καθ' αὑτὸ ὑφέστηκε. ταύτης δὲ τῆς δόξης γέγονε καὶ Μ. ὁ Χῖος. Vgl. 67 A 20 II 76, 34.

70 A 9. AËT. II 17, 1 (D. 346) [II 232. 10] Μ. ἅπαντας τοὺς ἀπλανεῖς ἀστέρας ὑπὸ τοῦ ἡλίου προσλάμπεσθαι. Stellung der Planeten s. 12 A 18 I 86, 30.

70 A 10. AËT. II 18, 2 (D. 347) Μ. τῶν ὁρώντων ὀφθαλμῶν μετὰ δέους καὶ καταπλήξεως εἶναι στιλβηδόνας [nämlich τοὺς Διοσκούρους].

70 A 11. AËT. II 20, 8 (D. 349b 10) Παρμενίδης καὶ Μ. πύρινον ὑπάρχειν τὸν ἥλιον. [II 232. 15] 20, 6 (D. 349 a 4); s. 59 A 72; 67 A 1, § 33; 68 A 86.

70 A 12. AËT. II 27, 5 (D. 358; Mond) Θαλῆς πρῶτος ἔφη ὑπὸ τοῦ ἡλίου φωτίζεσθαι ... Μ. ὁμοίως.

70 A 13. AËT. III 1, 3 (D. 365) Μ. διὰ τὴν πάροδον τοῦ ἡλίου [nämlich γίνεσθαι τὸν γαλαξίαν]˙ τοῦτον γὰρ εἶναι τὸν ἡλιακὸν κύκλον.

70 A 14. AËT. III 2, 10 (D. 367; Sternschnuppen) [II 232. 20] Μ. τὴν εἰς τὰ νέφη τοῦ ἡλίου βίαιον ἔμπτωσιν πολλάκις σπινθηρίζειν.

70 A 15. AËT. III 3, 3 (D. 368; περὶ βροντῶν, κεραυνῶν, πρηστήρων) Μ. ὅταν εἰς νέφος πεπηγὸς ὑπὸ πυκνότητος ἐμπέσηι πνεῦμα, τῆι μὲν συνθραύσει τὸν κτύπον ἀποτελεῖ, τῆι δὲ πληγῆι καὶ τῶι σχισμῶι διαυγάζει, τῆι δ' ὀξύτητι τῆς φορᾶς [II 232. 25 App.] προσλαμβάνον τὴν ἀπὸ τοῦ ἡλίου θερμότητα κεραυνοβολεῖ, τοῦ δὲ κεραυνοῦ τὴν ἀσθένειαν εἰς πρηστῆρα περιίστησιν.

70 A 16. AËT. III 4, 3 (D. 371) Μ. ἀπὸ τῆς ὑδατώδους ἀναφορᾶς ἐπὶ τοῦ ἀέρος συνίστασθαι τὰ νέφη.

70 A 17. AËT. III 5, 12 (D. 374 nach. Theophr.) Μ. ὅταν διὰ νεφῶν ἥλιος [II 232. 30 App.] διαλάμψηι, τὸ μὲν νέφος κυανίζειν, τὴν δ' αὐγὴν ἐρυθραίνεσθαι. SCHOL. ARAT. p. 516 Maaß (D.231; Theophr. durch Poseid.) Μ. τὴν ἶριν αἰτιολογῶν φησιν˙ ὅταν ἐξ ἐναντίας τῶι ἡλίωι ἐνσταθῆι νέφος πεπυκνωμένον, τηνικαῦτα ἐμπιπτούσης τῆς αὐγῆς τὸ μὲν νέφος φαίνεται κυανοῦν διὰ τὴν κρᾶσιν, τὸ δὲ περιφαινόμενον τῆι αὐγῆι φοινικοῦν, τὸ δὲ ὂν κάτω λευκόν. τοῦτο εἶναι ἔθεσαν [II 232. 35 App.] ἡλιακὸν φέγγος.

70 A 18. AËT. III 7, 3 (D. 375; περὶ ἀνέμων) Μ. ὑδατώδους ἀναθυμιάσεως διὰ τὴν ἡλιακὴν ἔκκαυσιν γίνεσθαι ὁρμὴν πνευμάτων † θείων˙ τοὺς δὲ ἐτησίας πνεῖν τοῦ πρὸς ταῖς ἄρκτοις παχυνθέντος ἀέρος ὑποχωροῦντι τῶι ἡλίωι κατὰ τὴν θερινὴν τροπὴν ἐπισυρρέοντος.

70 A 19. ALEX. Meteor.67, 17 [59 A 90] [II 232. 40] AËT. III 16,5 (D. 382; περὶ θαλάσσης πῶς συνέστη καὶ πῶς ἐστι πικρά) Μ. διὰ τὸ διηθεῖσθαι διὰ τῆς γῆς μετειληφέναι τοῦ περὶ αὐτὴν παχέος καθάπερ τὰ διὰ τῆς τέφρας ὑλιζόμενα. Vgl. oben 21 A 33 § 4. 59 A 90. G [THEOPHR. phys. opin. fr. 23; Dox. 495] τρίτη δὲ δόξα περὶ θαλάσσης ἐστὶν ὡς ἄρα τὸ ὕδωρ τὸ διὰ τῆς γῆς διηθούμενον καὶ διαπλῦνον αὐτὴν ἁλμυρὸν γίνεται τῷ ἔχειν τὴν γῆν τοιούτους χυμοὺς ἐν αὑτῇ˙ οὗ σημεῖον ἐποιοῦντο τὸ καὶ ἅλας ὀρύττεσθαι ἐν αὐτῇ καὶ νίτρα˙ εἶναι δὲ καὶ ὀξεῖς χυμοὺς πολλαχοῦ τῆς γῆς. ταύτης πάλιν τῆς δόξης ἐγένετο Ἀναξαγόρας τε καὶ Μητρόδωρος. /

70 A 20. AËT. III 9, 5 (D. 376) [II 233. 1 App.] Μ. τὴν μὲν γῆν ὑπόστασιν εἶναι καὶ τρύγα τοῦ ὕδατος, τὸν δὲ ἥλιον τοῦ ἀέρος.

70 A 21. AËT. III 15, 6 (D. 380; Erdbeben) Μ. μηδὲν ἐν τῶι οἰκείωι τόπωι σῶμα κινεῖσθαι, εἰ μή τις προώσειεν ἢ καθελκύσειε κατ' ἐνέργειαν. διὸ μηδὲ τὴν γῆν [II 233. 5 App.] ἅτε δὴ κειμένην φυσικῶς κινεῖσθαι, τόπους δέ τινας αὐτῆς *** νοστεῖν τοῖς ἄλλοις. SENEC. N. quaest. VI 19, 1. 2 Metrodorum Chium ... audiamus ... dicit "quomodo cum in dolii cantant os, vox illa per totum cum quadam discussione percurrit ac resonat et tam leviter mota tamen circumit non sine tactu eius tumultuque, quo inclusa est: sic speluncarum sub terra [II 233. 10] pendentium vastitas habet aera suum, quem simul alius superne incidens percussit, agitat non aliter quam illa, de quibus paulo ante retuli, inania indito clamore sonuerunt".

70 A 22. AËT. IV 9, 1 (D. 396) Δημόκριτος, Μ., Πρωταγόρας, Πλάτων ψευδεῖς εἶναι τὰς αἰσθήσεις.

70 A 23. EPIPHAN. adv. haer. III 2, 9 (D. 590, 35) [II 233. 15] Μ. ὁ Χῖος ἔφη μηδένα μηδὲν ἐπίστασθαι, ἀλλὰ ταῦτα, ἃ δοκοῦμεν γινώσκειν, ἀκριβῶς οὐκ ἐπιστάμεθα οὐδὲ ταῖς αἰσθήσεσι δεῖ προσέχειν˙ δοκήσει γάρ ἐστι τὰ πάντα. Vgl. 21 B 34, 4.

70 A 24. ARISTOCL. b. EUS. P. E. XIV 20, 1 ἔνιοι μέντοι φασὶ καὶ τὸν Ὅμηρον αἰνίττεσθαι τὸ τοιοῦτο πάντων ἀποφαίνοντα τὸν Ὠκεανὸν ἀρχήν, ὡς ἐν ῥύσει [II 233. 20 App.] τῶν πραγμάτων ὄντων˙ ὧν δ' ἴσμεν ἔοικε μὲν καὶ Μ. ὁ Χῖος τὸ αὐτὸ τοῦτο λέγειν, οὐ μὴν ἀλλ' ἄντικρύς γε Πρωταγόρας ὁ Ἀβδηρίτης.

70 A 25. SEXT. adv. math. VII 87. 88 [vgl. § 48] οὐκ ὀλίγοι δὲ ἦσαν . . . οἱ καὶ τοὺς περὶ Μητρόδωρον καὶ Ἀνάξαρχον, ἔτι δὲ Μόνιμον, φήσαντες ἀνηιρηκέναι τὸ κριτήριον, ἀλλὰ Μητρόδωρον μὲν ὅτι εἶπεν˙ 'οὐδὲν ἴσμεν οὐδ' αὐτὸ τοῦτο ἴσμεν ὅτι οὐδὲν ἴσμεν [II 233. 25 App.] ὅτι οὐδὲν ἴσμεν' [vgl. B 1]. PHILODEM. Rhet. fr. inc. 3, 1 (II 169 Sudhaus) οὐ γὰρ ἂν κατ' Ἀ〈ν〉αξα〈γόραν φ〉ήσαι τις ἀκολούθω〈ς πᾶν〉 ὑπάρχειν ἐν παντ〈ὶ οὐδ' ἂν〉 κατὰ τὸ〈ν〉 Χεῖον Μητ〈ρᾶν〉 ὁμολογώιη τῶι μὴ 〈εἰδέ〉ναι μηδ' αὐτὸ τοῦτο. Vgl. B 1.

Mêtrodôrus of Chio - B: Extant Original Fragments

(English)

B. FRAGMENTE
ΜΗΤΡΟΔΟΡΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ
[II 233. 30]

70 B 1. CIC. Ac. pr. II 23, 73 [nach 68 B 165 II 177, 22] is qui hunc maxime est admiratus Chius Metrodorus initio libri qui est De natura "nego, inquit, scire nos sciamusne aliquid an nihil sciamus, ne id ipsum quidem nescire aut scire scire nos, nec omnino sitne aliquid an [II 234. 1] nihil sit". EUS. P. E.XIV 19, 8 [aus seinem biogr. Compendium] ἕπεται τούτοις [mit den Aristippeern] συνεξετάσαι καὶ τοὺς τὴν ἐναντίαν βαδίσαντας καὶ πάντα χρῆναι πιστεύειν ταῖς τοῦ σώματος αἰσθήσεσιν ὁρισαμένους, ὧν εἶναι Μητρόδωρον τὸν Χῖον καὶ Πρωταγόραν [II 234. 5 App.] τὸν Ἀβδηρίτην. τὸν μὲν οὖν Μητρόδωρον Δημοκρίτου ἔφασαν ἀκηκοέναι˙ ἀρχὰς δὲ ἀποφήνασθαι τὸ πλῆρες καὶ τὸ κενόν, ὧν τὸ μὲν ὄν, τὸ δὲ μὴ ὂν εἶναι. γράφων γέ τοι Περὶ φύσεως εἰσβολῆι ἐχρήσατο τοιαύτηι˙ 'οὐδεὶς ἡμῶν οὐδὲν οἶδεν οὐδ' αὐτὸ τοῦτο, πότερον οἴδαμεν ἢ οὐκ οἴδαμεν 〈οὐδ' αὐτὸ τὸ μὴ [II 234. 10] εἰδέναι καὶ τὸ εἰδέναι οἴδαμεν (ὅτι ἔστιν) οὐδ' ὅλως πότερον ἔστι τι ἢ οὐκ ἔστιν〉'. ἥτις εἰσβολὴ κακὰς ἔδωκεν ἀφορμὰς τῶι μετὰ ταῦτα γενομένωι Πύρρωνι [vgl. 72 A 1. 2.]. προβὰς δέ φησιν ὅτι

70 B 2. 'πάντα ἐστίν, ὃ ἄν τις νοήσαι'. Vgl. 69 A 2 u. oben A 25

ΤΡΩΙΚΑ
70 B 3 [FGrHist. 43, 1 I 266, 3]. ATHEN. IV 184 A. [II 234. 15 App.] Μ. δ' Χῖος ἐν Τρωικοῖς σύριγγα μέν φησιν εὑρεῖν Μαρσύαν καὶ αὐλὸν [?] ἐν Κελαιναῖς, τῶν πρότερον ἑνὶ καλάμωι συριζόντων . . .

70 B 4. SCHOL. HOM. GENEV. Φ 441 p. 208, 21 Nic. Μ. ἐν Τρωικοῖς˙ »μετὰ ταῦτα λέγουσι παρ' αὐτὸν ἀφικέσθαι δύο ἄνδρας, ὁπόθεν μὲν καὶ οἵτινες, [II 234. 20 App.] οὐδεὶς ἔχει εἰπεῖν ἀτρεκέως˙ ἐλθόντας δὲ εἰπεῖν, ὅτι Λαομέδοντι χρὴ ἀνδρὶ βασιλεῖ εἶναι ἀκρόπολιν ἐν τῆι πόλει, ἐν ἧι αὐτὸν οἰκεῖν πρέποι˙ 'ἡμεῖς οὖν σοι θέλομεν τειχίον κτίσαι καὶ ἐπιστατῆσαι'«.

70 B 5. Vgl. zu c. 61, 5

ΙΩΝΙΚΑ [des Chiers ?]
70 B 6 PLUT. Quaest. conv. VI 2 p. 694 A [II 234. 25 App.] τὸ δὲ τεκμήριον ἐλαμβάνομεν ἐκ τῶν Μητροδώρου Ἰωνικῶν˙ ἱστορεῖ γὰρ ὅτι Σμυρναῖοι τὸ παλαιὸν Αἰολεῖς ὄντες θύουσι Βουβρώστει ταῦρον μέλανα καὶ κατακόψαντες αὐτόδορον ὁλοκαυτοῦσιν.